Βγαίνω από το αυτοκίνητο και η υγρή ομίχλη με τυλίγει
νωχελικά. Η ζεστή φωνή της Γαλάνη αντηχεί ακόμη στ’ αφτιά μου. « Αν μια στιγμή
μπορεί να τα’ αλλάξει όλα»…
Αν τελικά
δεν υπάρχει ελεύθερη επιλογή; Αν όλα όσα συνέβησαν ή συμβαίνουν ανήκουν στη
σφαίρα του τυχαίου, ή ακόμη χειρότερα, οικοδομούνται από μία σταθερά εδραιωμένη
κατεύθυνση; Αν ό,τι συνέβη στο παρελθόν, από το πιο μικρό έως το μεγαλύτερο,
άλλαζε σε οποιοδήποτε σημείο της πορείας του, σε κάποια λεπτομέρεια, σε κάποια
ενέργεια, θα μπορούσε ν’ αλλάξει εντελώς η ζωή μας; Το ζήτημα της ελεύθερης
επιλογής είναι η μαγική πέτρα με την οποία είμαστε σε θέση να διακρίνουμε τους στοχαστές
από τα ρηχά πνεύματα, ή μάλλον να διακρίνουμε ένα σύνορο όπου οι δύο αυτές
κατηγορίες χωρίζονται.
Ένα αχνό φως προβάλει στον έρημο δρόμο του Αμυγδαλεώνα. Ξημερώνοντας,
ο ήλιος θα διαλύσει την νυχτερινή ομίχλη και η θερμή του αγάπη θα κατακλύσει το
σώμα μου που έχει κουραστεί από το περπάτημα. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μια σύγχυση και λοξοπλέουν
πότε προς τη μια πλευρά και πότε προς την άλλη, όταν μιλάνε για τις πράξεις τις
δικές τους, ή και των άλλων, καταφεύγουν πίσω από τις λέξεις, τις φράσεις ή αναμασσούν το ζήτημα τόσο που καταλήγουν να
μην ξέρουν περί τίνος πρόκειται. Ο στοχαστής όμως γνωρίζει πως εφαλτήριο των
πράξεων είναι ο χαρακτήρας σε συνδυασμό με την αιτία και πως ο χαρακτήρας αυτός
κρίνεται όχι εκ των προτέρων (επειδή πιστεύει ότι είναι αυτός που είναι) αλλά
από το αποτέλεσμα μιας πράξης που κινήθηκε αυστηρά από μία συγκεκριμένη αιτία.
Για παράδειγμα ο άνθρωπος που είναι φιλόδοξος. Πιστεύει ακράδαντα
ότι οι πράξεις του θα είναι αιωνίως έντιμες επειδή έχει την διαγωγή δίκαιου και
ηθικού ανθρώπου. Αλλά όταν αντιλαμβάνεται ότι διακυβεύονται οι στόχοι και οι
σκοποί του, στο όνομα μιας ανούσιας
φιλοδοξίας, αυτός ο εύστροφος, ο αγχίνους, ο έντιμος, μετατρέπεται ευθύς σε
άνθρωπο εμπαθή γεμάτο απρέπειες. Το ψέμα του φιλόδοξου υφαίνεται από μύθους και
μικρές αλήθειες. Κι αυτός που πιστεύει
ότι γνωρίζει τον εαυτό του και ότι ανάλογα θα πράξει, έχει ακόμα κάτι να μάθει
και κάτι να ξεχάσει. Ότι δηλαδή δεν πράττουμε σύμφωνα με αυτό που πιστεύουμε ότι είμαστε, αλλά από ότι
κάνουμε μαθαίνουμε τι είμαστε.
HK
