ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΤΖΗ-ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΤΑΛΙΑΝΗΣ

Ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης [1775-1828] υπήρξε Oπλαρχηγός της Επανάστασης του 1821 και ηγετική μορφή της Επανάστασης στην Κρήτη. Γεννήθηκε στο Δελβινάκι της Ηπείρου το 1775. Σπούδασε στην Ιταλία και ασχολήθηκε αμέσως μετά στην τοπική καπνοβιομηχανία της Τεργέστης όπου και απέκτησε μεγάλη περιουσία ως επιχειρηματίας. Το αρχικό του όνομα ήταν Μιχάλης Νταλιάνης, όμως επειδή ταξίδεψε στους Αγίους Τόπους και βαπτιστήκε στον Ιορδάνη ποταμό, βαπτίστηκε Χατζής κατά την ελληνική τότε παράδοση.Tο 1816 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και με προσωπικές του δαπάνες συγκρότησε ίλη ιππικού που συμμετείχε ενεργά στον Αγώνα.

.Προς το τέλος του 1827 δέχεται πρόσκληση απο εκπρόσωπο των επαναστατημένων Κρητών να μεταβεί στην Κρήτη και να αναλάβει την ηγεσία της Επανάστασης εκεί. Ο Νταλιάνης με εκστρατευτικό σώμα 100 ιππέων και περίπου 500 πεζών μεταβαίνει στο νησί εκεί στις αρχές του Γενάρη του 1828, με υπαρχηγό τον Βασίλειο Αθανασίου.

Ο Αλβανός πασάς της Κυδωνίας Μουσταφά που είχε διορισθεί από τον Μωχάμετ Αλή γενικός διοικητής της Κρήτης,  μόλις έμαθε για τον Νταλιάνη , άρχισε να  συγκεντρώνει τις δυνάμεις του και να ετοιμάζεται να συγκρουσθεί μαζί του. Όταν πληροφορείται ότι ο Χατζημιχάλης μετακινήθηκε στα Σφακιά αποστέλλει αγγελιοφόρους στους Σφακιανούς απειλώντας τους να παραμείνουν αμέτοχοι. Στις 8 Μαϊου μικρό τμήμα πεζών και ιππικού υπο τους Χατζημιχάλη, Μανουσογιαννάκη και Δεληγιαννάκη κτυπούν αιφνιδιαστικά σώμα Τούρκων που πήγαινε να ενωθεί με το κύριο σώμα του Μουσταφά. 

Στην συνέχεια ο Χατζημιχάλης οχυρώνεται στο Φραγκοκάστελλο. Στις 17 Μαϊου ο Μουσταφά επικεφαλής στρατού 8.000 φτάνει στο Φραγκοκάστελο.Τις πρώτες ώρες η μάχη ήταν αμφίρροπη παρόλη την αριθμητική υπεροχή των οθωμανικών δυνάμεων.

Στον προμαχώνα σκοτώθηκε ο Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, ο οποίος ήταν φίλος και υπασπιστής του Νταλιάνη. Βλέποντας τον φίλο του να πέφτει νεκρός από τα χέρια των τούρκων, οργίστηκε τόσο πολύ που διέταξε αμέσως όλους τους άνδρες του που ήταν μέσα στο φρούριο να κάνουν γενική επίθεση κατά των τούρκων. Ο Νταλιάνης πάνω στο άλογό του και με γυμνωμένο το σπαθί του, έκανε ηρωική έξοδο, ποδοπατώντας και κόβοντας ταυτόχρονα όποιον τούρκο έβρισκε μπροστά του. Οι σκηνές που ακολούθησαν ήταν δραματικές, καθώς ο Νταλιάνης περικυκλώθηκε από χιλιάδες τούρκους, έσπασε το σπαθί του και τραυματίστηκε το άλογό του. Τον χτυπούσαν με μανία με τα σπαθιά τους και με τα καρυοφύλλια τους.

Τελικά, ο Νταλιάνης έπεσε κάτω νεκρός από τα χτυπήματα. Μαζί του και οι 335 που τον ακολούθησαν από το κάστρο έπεσαν νεκροί, περικυκλωμένοι από τις ορδές των βαρβάρων. Τότε οι Σφακιανοί που ήταν έξω από το κάστρο έτρεξαν για βοήθεια όσων είχαν απομείνει μέσα στο κάστρο, καταφέρνοντας να σπάσουν τον κλοιό των τούρκων και να τους απελευθερώσουν. Οι Έλληνες σκότωσαν 1.000 τούρκους σε αυτήν την μάχη, ενώ από τους Έλληνες υπερασπιστές έπεσαν μαχόμενοι οι περισσότεροι.

Από τότε και κάθε χρόνο από τα τέλη Μαΐου ως τις αρχές Ιουνίου, εμφανίζονται οπτασίες με στολές της εποχής να βαδίζουν τις πρώτες πρωινές ώρες από το Φραγκοκάστελο σε πορεία προς την παραλία όπου και χάνονται μέσα στην θάλασσα. Είναι οι λεγόμενοι δροσουλίτες!

Η εποχή που παρατηρείται το φαινόμενο συμπίπτει με την εποχή που διεξήχθη η φονική μάχη μεταξύ των εξεγερμένων κατοίκων και τουρκικού σώματος.

Σύμφωνα με μία εξήγηση το φαινόμενο οφείλεται σε οφθαλμαπάτη που προκαλείται από την εξάτμιση της πρωινής δροσιάς. Η ελαφριά ομίχλη που δημιουργείται από αυτή την εξάτμιση μοιάζει συχνά να δημιουργεί διάφορες φιγούρες που μπορούν να εκληφθούν και ως ανθρώπινες.Σύμφωνα με άλλη εξήγηση το φαινόμενο οφείλεται σε αντικατοπτρισμό εικόνων από τις βόρειες ακτές της Αφρικής. Συνεπώς οι σκιές των ιππέων που παρατηρούνται δεν είναι παρά αντικατοπτρισμός καμηλιέρηδων της ερήμου.

ΠΗΓΗ : βικιπαίδεια