Η βία είναι
βασικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας και
συνδέεται με την ανισότητα και την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Ο σχολικός εκφοβισμός
(αγγλικά : school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας,
που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται
στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση.
Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις,
ντροπιαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή
προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού
(χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω
Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).
Κύρια
χαρακτηριστικά του σχολικού εκφοβισμού
1.
πρόθεση από το παιδί - δράστη να βλάψει, να κάνει ζημιά στο παιδί -
στόχο – θύμα
2. έλλειψη
συχνά δικαιολογίας για την πράξη
3. επανάληψη
της συμπεριφοράς
4. ικανοποίηση
που αντλεί ο δράστης από τη βλάβη του θύματος.
Με βάση τα
αποτελέσματα
μιας μελέτης που
πραγματοποίησε
η Εταιρία
Ψυχοκοινωνικής
Υγείας
του Παιδιού και του Εφήβου σε
συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του
Α.Π.Θ.,
το 29% των μαθητών έχει υποστεί κάποια μορφή εκφοβισμού εντός του σχολικού
περιβάλλοντος με συχνότητα δύο ως τρεις φορές το μήνα ή και περισσότερο.
Τα
αγόρια είναι πιο συχνά θύτες και θύματα εκφοβιστικής συμπεριφοράς, που
εμφανίζεται κυρίως στο σχολικό περιβάλλον σε χώρους χωρίς επίβλεψη από τους
εκπαιδευτικούς, όπως η αυλή, ο διάδρομος και η τάξη κατά τη διάρκεια του διαλείμματος.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του
παιδιού και τη διαδικασία της μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά που γίνονται
θύματα σχολικού εκφοβισμού αρχικά νοιώθουν φόβο, απόγνωση και παρουσιάζουν
τάσεις φυγής. Αισθάνονται ότι απειλούνται, τρομάζουν, αρνούνται να πάνε σχολείο
και παρουσιάζουν συμπτώματα σχολικής φοβίας.
Μπορεί επίσης να γίνουν επιθετικά
και νευρικά, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα ίδια τα παιδιά-θύματα
μπορούν να γίνουν θύτες σε άλλα παιδιά ή στα αδέρφια τους στο σπίτι.
Από την
άλλη μεριά οι γονείς συνήθως δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα και δηλώνουν
άγνοια.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα θύματα εξομολογούνται το γεγονός του εκφοβισμού
συχνότερα σε φίλους τους. Αν όμως οι γονείς εντοπίσουν κάποιο από τα
προαναφερθέντα συμπτώματα και υποψιάζονται ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα
εκφοβισμού κρίνεται αναγκαίο να προσεγγίσουν το παιδί και να αντιδράσουν
απευθυνόμενοι αρχικά στους εκπαιδευτικούς και στις αρμόδιες Διευθύνσεις
εκπαίδευσης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το παιδί να αισθανθεί ότι έχει στήριγμα
τους γονείς του και το σχολείο. Επιπλέον, οι ειδικοί επιμένουν ότι τα παιδιά
πρέπει να μη φοβούνται, να έχουν το θάρρος της γνώμης και να μάθουν να
«αντιδρούν».
Με βάση
προτάσεις που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίστηκε η ανάγκη
εντοπισμού και επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων που σχετίζονται με τη
νεανική εγκληματικότητα. Επισημάνθηκε ακόμα, ο ρόλος των γονέων και των
εκπαιδευτικών που καλούνται να ακολουθήσουν ενιαία γραμμή για την αντιμετώπιση
της βίας, η ενθάρρυνση των νέων για συμμετοχή τους στα κοινά και στον
αθλητισμό, η προβολή σωστών προτύπων συμπεριφοράς, αλλά και η συνεργασία με
φορείς που αγωνίζονται για την εξάλειψη της νεανικής παραβατικότητας.
Για την
ενδοσχολική βία, έχει συσταθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού το 2009
το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ . Το Παρατηρητήριο συλλέγει, καταγράφει
και αναλύει στοιχεία που αφορούν στην έκταση και τις μορφές βίας στο σχολείο.
Συλλέγει ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα αναφορικά με καλές πρακτικές πρόληψης και αντιμετώπισης της παραβατικότητας και της βίας στο σχολείο, όπως, επίσης, και τις εθνικές και διεθνείς έρευνες για το σχολικό κλίμα, τη βία στο σχολείο, τη σχολική διαρροή και τη νεανική παραβατικότητα.
Το Παρατηρητήριο για τη Βία στο σχολείο προωθεί συστηματική συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς εταίρους, κοινωνικούς φορείς και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με σκοπό την ενδυνάμωση της προσπάθειας στον αγώνα ενάντια στη βία στο σχολείο.
Συλλέγει ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα αναφορικά με καλές πρακτικές πρόληψης και αντιμετώπισης της παραβατικότητας και της βίας στο σχολείο, όπως, επίσης, και τις εθνικές και διεθνείς έρευνες για το σχολικό κλίμα, τη βία στο σχολείο, τη σχολική διαρροή και τη νεανική παραβατικότητα.
Το Παρατηρητήριο για τη Βία στο σχολείο προωθεί συστηματική συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς εταίρους, κοινωνικούς φορείς και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με σκοπό την ενδυνάμωση της προσπάθειας στον αγώνα ενάντια στη βία στο σχολείο.
Ο ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ
του Πολίτη επίσης, ενεργώντας ως Συνήγορος του Παιδιού
έχει αναπτύξει
πολύπλευρες δραστηριότητες με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας στο
σχολικό χώρο και ειδικότερα της βίας και επιθετικότητας -κάθε μορφής- μεταξύ
μαθητών.
Οι Προτάσεις
του Συνηγόρου προς το Υπουργείο Παιδείας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση
της βίας μεταξύ μαθητών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου μετά την εισήγηση του Συνηγόρου.
Υπάρχει επίσης
και η Διεθνής Σύμβαση για
τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε
ομόφωνα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1989 και τέθηκε σε ισχύ
στις 2 Σεπτεμβρίου 1990. Μέχρι σήμερα έχει κυρωθεί από 193 χώρες. Στην Ελλάδα
κυρώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1992 με τον Ν.2101/92.
Περιλαμβάνει
τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων:
Προστασία (από κάθε μορφής
κακοποίηση, εκμετάλλευση, διάκριση, ρατσισμό, κ.λπ.)
Παροχές (δικαίωμα στην εκπαίδευση,
την υγεία, την πρόνοια, την ψυχαγωγία, κ.λπ.)
Συμμετοχή (δικαίωμα στην έκφραση
γνώμης, την πληροφόρηση, τον ελεύθερο χρόνο, κ.λπ.)
Επικοινωνία με ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
paratiritirio-via@schools.ac.cy
Πανίκος Λουκά ΕΔΕ, Υπεύθυνος Παρατηρητηρίου για τη Βία στο σχολείο
Τηλέφωνα: +357 22800909
Μαρία Καραγιάννη Συντονίστρια Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο
Τηλέφωνα: +357 22806309
Χριστίνα Ιωάννου Εκπαιδευτική Ψυχολόγος Α΄
Τηλέφωνα: +357 22800741
Επικοινωνία
με ΣΥΝΗΓΟΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ για τα δικαιώματα των ανήλικων παιδιών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου