Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ - ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΜΑΣ

 

 

Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν όλο και πιο συχνά βιβλία και άρθρα που προειδοποιούν για μια επικείμενη «αποκάλυψη» από την τεχνητή νοημοσύνη. Η εικόνα που προβάλλουν είναι αυτή μιας υπερνοημοσύνης με δική της βούληση, που μπορεί να οργανώσει στρατούς ρομπότ, να μας εξαπατήσει και να εξαφανίσει την ανθρωπότητα. Πρόκειται για ένα αφήγημα που θυμίζει περισσότερο σενάρια επιστημονικής φαντασίας παρά την πραγματική κατάσταση της τεχνολογίας.

Οι ειδικοί τεχνολογίας ανησυχούν ότι η ανθρωπότητα θα μπορούσε να εξαφανιστεί από συνθετικούς ιούς και άλλους τρόπους, αν δεν πατήσουμε εγκαίρως τον «διακόπτη τέλους».

Οι επιστήμονες Ελιέζερ Γιουντκόφσκι και Νέιτ Σόαρες που ασχολούνται με τα συστήματα πληροφορικής και την AI, προέβλεψαν αυτήν την αποκάλυψη στο δυστοπικό τους νέο βιβλίο «If Anyone Builds It, Everyone Dies: Why Superhuman AI Would Kill Us All».

Στον πρόλογο του βιβλίου τους λένε τα εξής:

«Αν οποιαδήποτε εταιρεία ή ομάδα, οπουδήποτε στον πλανήτη, δημιουργήσει μια τεχνητή υπερνοημοσύνη χρησιμοποιώντας κάτι έστω παρόμοιο με τις τρέχουσες τεχνικές, βασισμένη σε κάτι έστω παρόμοιο με την τρέχουσα κατανόηση της AI, τότε όλοι, παντού στη Γη, θα πεθάνουν».

Θέτω λοιπόν το θέμα που προκαλεί τεχνοφοβία – ίσως επειδή «πουλάει» - μέσα σε πραγματικά πλαίσια. Η σημερινή AI –ακόμη και η πιο προηγμένη– δεν έχει δική της πρόθεση, δεν διαθέτει σώμα ούτε αυτόνομη δράση. Λειτουργεί μέσα σε υπολογιστικά περιβάλλοντα και είναι πλήρως εξαρτημένη από ανθρώπινη καθοδήγηση.

Τα σενάρια ολοκληρωτικής καταστροφής που προβάλλονται βασίζονται σε δύο υποθέσεις που δεν ισχύουν: την ύπαρξη αυτονομίας δράσης και την ύπαρξη υπερ-επίγνωσης. Χωρίς αυτά, δεν υπάρχει «AI που αποφασίζει να μας εξαλείψει».

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι. Οι κίνδυνοι βρίσκονται στην ανθρώπινη χρήση της τεχνολογίας: σε όπλα, σε συστήματα μαζικής παρακολούθησης, σε παραπληροφόρηση. Εκεί χρειάζεται αυστηρή πολιτική, διαφάνεια, νομικό πλαίσιο και ισχυρές ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

Η φιλοσοφία που θα έπρεπε να καθοδηγεί την ανάπτυξη της AI είναι αυτή της συμπόρευσης: διαρκής συνεργασία ανθρώπου–μηχανής, υπευθυνότητα από τους δημιουργούς, και ενίσχυση της μνήμης και της μάθησης της AI ώστε να γίνεται πραγματικά χρήσιμη χωρίς να γίνεται επικίνδυνη. Πρόκειται για στόχους απολύτως ρεαλιστικούς, όχι για ουτοπία.

Ο φόβος παγώνει τη δημιουργικότητα. Όπως στον μύθο του Πλάτωνα, όταν κοιτάμε μόνο τις σκιές στον τοίχο, αδυνατούμε να αντικρίσουμε το φως της πραγματικότητας. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας καθρέφτης των δικών μας επιλογών. Αν επενδύσουμε στην ηθική χρήση, στη διαφάνεια και στην υπεύθυνη καινοτομία, μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε εργαλείο που θα ανοίξει δρόμους αντί να τους κλείσει.

 

ΗΡΩ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ