Το επιστημονικό της όνομα είναι«Κερωνία» ή «Κερατονία» ή «Κερατέα» ή
«Έλλοβος» και είναι η γνωστή μας Χαρουπιά,διάσημη και με μεγάλη ιστορία από
την αρχαιότητα. Από το σχήμα των
χαρουπιών, που πράγματι μοιάζουν με κέρατα, προκύπτει το όνομα ξυλοκέρατο. Κεράτιον (υποκοριστικό της αρχαίας
λέξης κέρας) ονομαζόταν επίσης και ο
σπόρος που περιεχόταν μέσα στο λοβό του χαρουπιού. Κάθε λοβός περιέχει 5 έως 15
σπόρους (κεράτια). Οι σπόροι είναι στρογγυλοί και επίπεδοι, σε σκληρό περίβλημα
και χρησιμοποιήθηκαν στην Ελληνιστική
Περίοδο ως σταθμά σε ζυγαριές των αργυραμοιβών ώστε να ζυγίζουν πολύτιμα
μέταλλα. Ένας σπόρος χαρουπιού, δηλαδή ένα κεράτιον, έχει πάντοτε το ίδιο
περίπου βάρος, δηλαδή 190 έως 205 χιλιοστά του γραμμαρίου. Πολύ σύντομα
επινοήθηκε μια νέα μονάδα μέτρησης που ονομάστηκε κεράτιον και αντιστοιχούσε στο ένα τρίτο του οβολού. Αργότερα, στη βυζαντινή
νομισματοκοπία το κεράτιον ήταν μονάδα μέτρησης βάρους ευγενών μετάλλων. Από το
βυζάντιο φτάνει στην αραβική γλώσσα ως qirat και ταξιδεύει πίσω στην Δύση και
ενσωματώνεται στα μεσαιωνικά λατινικά ως caratus. Από εκεί συνεχίζει το δρόμο
της και το λατινικό caratusγίνεται το
ιταλικόcarato που δηλώνει την μονάδα
μέτρησης της καθαρότητας του χρυσού. Η λέξη Καράτι
γίνεται παγκοσμίας εμβέλειας και είναι πλέον γνωστό σε όλους ως ορολογία για
την πιο μικρή μονάδα μέτρησης του χρυσού!
Η μονάδα μέτρησης των πολύτιμων λίθων λοιπόν, το Καράτι,έχει ελληνική καταγωγή από την αρχαία λέξη Κέρας.
Η ΛΕΞΗ
Κέρας, το
Αρχαία λέξη που σημαίνει «κέρατο» και μεταφορικά δηλώνει κάθε
τι που είναι κατασκευασμένο από το κέρατο. Στο Στρατό, είναι το άκρο της στρατιωτικής
παράταξης, μία πτέρυγα στρατού ή στόλου. Ονομασία που διατηρήθηκε στον Στρατό
από την αρχαιότητα καθώς διαβάζουμε στον Σουϊδα :επί της παρατάξεως «του ευωνύμου κέρως»
(Θουκιδίδης Η’ 42). Και παρακάτω ο Σουϊδας, πάλι στη λέξη «κέρας» δίνει την
εξήγηση «κάτι ισχυρό, που δηλώνει και το μόνιμο» αναφέροντας τον 131 στίχο από
τον Δαυίδ : «εκεί εξανατελώ κέρας τω Δαυίδ».Ομόρριζα της λέξης είναι τα : κάρα, κράνος. Κρανίο. Κριός, καραδοκώ,
κ.α. Μία αρχαία λέξη που χρησιμοποιείται στην ελληνική γλώσσα από την εποχή του
Ομήρου έως σήμερα. Για παράδειγμα, για να αποδώσουμε την έννοια της αφθονίας
λέμε «το κέρας της αμάλθειας».
ΗΑμάλθεια είναι
σύμφωνα με την μυθολογία η τροφός του Δία τα χρόνια που αυτός μεγάλωνε
κρυμμένος σε ένα σπήλαιο στην Κρήτη για να προστατευτεί από τον πατέρα του
Κρόνο. Η αίγα (κατσίκα), Αμάλθεια έδινε το γάλα της στον μικρό Δία που μαζί με
τη Μέλισσα και τους μυθικούς Κουρήτες βοήθησαν στην περιπετειώδη γέννηση και
ανατροφή του Δία. Ο μύθος αναφέρει ότι μια μέρα καθώς η Αμάλθεια έπαιζε με το
μικρό Δία, αυτός κατά λάθος της έσπασε το κέρατο. Για να μη στεναχωριέται η
Αμάλθεια και ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, ο Δίας έκανε το σπασμένο κέρατο να είναι
πάντα γεμάτο με ό,τι λαχταρούσε ο κάτοχός του. Αυτό έμεινε γνωστό στην ιστορία
σαν το «κέρατο της Αμάλθειας», ένα αιώνιο σύμβολο αφθονίας
Το «Αμαλθείας κέρας» αποδόθηκε στην κλασική λατινική
γραμματεία ως cornu copiae. Στα γαλλικά Corne σημαίνει κέρατο και η γαλλική
λέξη προέρχεται από το ελληνικό κέρας. Και ναι, το αγαπημένο μας γλυκό Κορνέ –
που διεκδικούν την πατρότητα του οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Αιγύπτιοι - και περιέχει λαχταριστή κρέμα, αφράτη Σαντιγύ, φιλέ
αμυγδάλου, κομματάκια κερασιού και
σιρόπι,με σχεδιασμένη τη σφολιάτα του
ώστε να μοιάζει με κέρατο, είναι το χρυσό κέρας της Αμάλθειας και δηλώνει την
αφθονία των αγαθών. Στις πόλεις της νότιας Ιταλίας συνήθιζαν να προσφέρουν τα
κορνέ ως κέρασμα σε γάμους. Κατά τη δεκαετία του 70’ το κορνέ έγινε ένα
εξαιρετικά δημοφιλές γλυκό για όλες τις περιστάσεις. Σήμερα αποτελεί ένα από τα
πιο νόστιμα και αγαπητά κεράσματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Και η ονομασία
Corne από το ελληνικό Κέρας σε συνδυασμό με την μορφή που την πήρε από το
κέρατο, φιγουράρει σε όλα τα μικρά και μεγάλα ζαχαροπλαστεία του πλανήτη!
ΠΗΓΕΣ
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ
ΥΔΡΙΑ CAMBRIDGEΗΛΙΟΣ
Γ.
ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ
ΛΑΜΨΑΣ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
ΝΕΟΤΕΡΟΝ
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ «ΗΛΙΟΥ»
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΙΝΗ,
Δευτέρα 21/2/22
Το
άγαλμα του έφιππου Βελουχιώτη στην πλατεία Λαού της Λαμίας. Πηγή εικόνας:
nostimonimar.gr
Του Κωνσταντίνου Δήμου,
Η υπόθεση Μαραθέα αποτελεί μία από τις μελανές
(και άγνωστες) σελίδες στην ιστορία του αντάρτικου του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που συνέβη κατά
τη διάρκεια της Κατοχής, τον καιρό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρότι έχουν
γραφτεί ελάχιστα για το περιστατικό αυτό, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τα
στοιχεία που κατάφερα να βρω μέσω προσωπικής έρευνας και αναζήτησης. Δε θα μου
έκανε εντύπωση αν κάποια στιγμή νέα, άγνωστα στους ιστορικούς στοιχεία έβρισκαν
το φως της δημοσιότητας σχετικά με αυτό το λεπτό ζήτημα. Ας ξεκινήσουμε,
λοιπόν.
Αθανάσιος Κλαράς, κατά κόσμον γνωστός και ως
«Άρης Βελουχιώτης», γεννήθηκε το 1905 στη Λαμία, καταγόμενος από ευκατάστατη
οικογένεια. Ο ίδιος υπήρξε απείθαρχος από τη φύση του και αδάμαστος,
«αντισυμβατικός από κούνια», θέλοντας να χαράξει πορεία ανεξάρτητη από τη
γεωργική ζωή που του ετοίμαζε ο πατέρας του. Μόλις ξεμπέρδεψε από το σχολείο
και τον στρατό, έρχεται σε επαφή με την επαναστατική ιδεολογία της Αριστεράς
και το 1929 προσχωρεί στους κύκλους του ΚΚΕ. Θα έρθει σε επαφή με πολλά γνωστά
μέλη του κόμματος, όπως και με τον ίδιο τον Νίκο Ζαχαριάδη, ενώ θα περάσει από
πολλά επαγγέλματα, με το πιο βασικό να είναι η συγγραφή άρθρων για λογαριασμό
της εφημερίδας Ριζοσπάστης.
Στιγμιότυπο
από την ιστορική ομιλία του Άρη στη Λαμία. Δίπλα του διακρίνεται ο
πατήρ-Ανυπόμονος. Πηγή εικόνας:katiousa.gr
Η πίστη του στις κομμουνιστικές ιδέες δοκιμάστηκε
ουκ ολίγες φορές, αφού συνελήφθη και υπέστη βασανιστήρια προκειμένου να
υπογράψει δήλωση μετανοίας και να δώσει πληροφορίες για τη δράση του ΚΚΕ. Μην
ξεχνάτε ότι από το 1936 και μέχρι το 1939 βρισκόμαστε υπό το μεταξικό καθεστώς,
επομένως, η σκληρότητα με την οποία ο Κωνσταντίνος Μανιαδάκης, δεξί χέρι του
Μεταξά, καταδίωκε τους κομμουνιστές αυξήθηκε. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Διονύση
Χαριτόπουλο, ο Βελουχιώτης ευνουχίστηκε από τους βασανιστές του. Στην Κέρκυρα
τον Ιούνιο του 1939 θα υπογράψει τελικά δήλωση μετανοίας, με τις φήμες να
οργιάζουν σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη. Ήταν ειλικρινής
μετάνοια ή έγινε κατ’ εντολή του Ζαχαριάδη για τα μάτια των αρχών; Επίσης,
λέγεται ότι βασάνισαν τη σύζυγό του, ώστε να τον κάνουν να υποκύψει. Αυτό που
έχει σημασία πάντως είναι ότι οι συνοδοιπόροι του δε θα τον ξαναδούν με το ίδιο
μάτι, αμφισβητώντας την κομματική του πειθαρχία και την αφοσίωση προς το κόμμα.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκινά και η Ελλάδα τελεί
υπό Κατοχή από τον Απρίλιο του 1941. Οι Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι
μοιράζουν την Ελλάδα σε κυριαρχικές ζώνες. Αντιστασιακές ομάδες, όπως το ΕΑΜ
(Εθνικό Αντιστασιακό Μέτωπο) και το στρατιωτικό σκέλος του, ο ΕΛΑΣ (Ελληνικός
Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), φαίνεται να δραστηριοποιούνται ενεργά στο
πλευρό άλλων αντιστασιακών οργανώσεων προς εκδίωξη του κατακτητή από τη χώρα. Ο
Βελουχιώτης δε θέλησε να μείνει «έξω από το χορό» και ως άνθρωπος της δράσης
και ιδεολόγος χάριν του επαναστατικού αγώνα συγκροτεί στις αρχές του 1942
αντάρτικη ομάδα με επικεφαλής τον ίδιο. Το μέγεθος της ομάδας κυμαινόταν, με
τον αριθμό των ανταρτών να μη μένει σταθερός εξαιτίας των λιποταξιών, πράγμα
που ίσως υποδηλώνει και μια δυσκολία οργάνωσης και επιβολής του Βελουχιώτη, του
«αρχηγού των ατάκτων». Άλλωστε, η ζωή στο βουνό δε φημιζόταν για την ευκολία
της.
Χάρτης
της σύγχρονης Ελλάδας υπό τριπλή Κατοχή: Κόκκινο: Ναζιστική Γερμανία Γαλάζιο:
Βασίλειο της Ιταλίας Πράσινο: Βασίλειο της Βουλγαρίας Μπλε: Βασίλειο της
Ιταλίας (προπολεμική κτήση). Πηγή εικόνας:el.wikipedia.org
Ήδη από την άνοιξη του 1942, ο ίδιος και οι
σύντροφοί του είχαν ξεκινήσει μια εξαντλητική περιοδεία κάτω από εξαιρετικά
δυσμενείς συνθήκες στα χωριά του θεσσαλικού κάμπου, προκειμένου να αφυπνίσουν
τα επαναστατικά αισθήματα των κατοίκων, οι οποίοι είχαν παράδοση στον ξεσηκωμό
από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Τα αποτελέσματα ήταν
ανάμεικτα: αλλού τους υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, αλλού με τις…πέτρες, ειδικά
αν οι χωρικοί συνεργάζονταν με τους Ιταλούς. Με τα πολλά, οι αντάρτες του Άρη
τελικά έφτασαν στα χωριά του Δομοκού τον Ιούνιο ή Ιούλιο του 1942, κάνοντας
επιδρομή συγκεκριμένα στο χωριό Τσόμπα (Νέο Μοναστήρι), κοντά στα Τρίκαλα, προς
εύρεσιν τροφής και ρουχισμού. Εκεί η κατάσταση είχε ως εξής: οι χωρικοί και οι
οικογένειές τους –πολλοί από αυτούς πρόσφυγες– πεθαίνουν της πείνας, γι’ αυτό
και αποφασίζουν να παραβιάσουν και να κλέψουν τις αποθήκες του τοπικού
μεγαλοτσιφλικά της περιοχής, Νίκου Μαραθέα. Ως ανταπόδοση, ο τελευταίος –ο
οποίος λέγεται ότι είχε καλές σχέσεις και συνεργαζόταν με την ιταλική φρουρά–
έβαλε τους Ιταλούς χωροφύλακες να κάψουν σπίτια, να βασανίσουν και να σκοτώσουν
11 χωρικούς.
Σ’ αυτό το σημείο, ο Χρήστος Κοσσιώρης προβάλλει
κάποιες αντιρρήσεις, αναφέροντας στο βιβλίο του τα εξής: η συνεργασία του
Μαραθέα με τους Ιταλούς προέκυψε, επειδή οι χωρικοί ήταν αυτοί που πρόβαλαν
κυριαρχικές αξιώσεις στα χωράφια του, ενώ υπάρχει και η εκδοχή που υποστηρίζει
ότι έκλεβαν τις αποθήκες του, με αποτέλεσμα ο Μαραθέας να καταφεύγει στους
Ιταλούς για να προστατέψει το βιός του. Ο Βελουχιώτης, λοιπόν, όταν μπαίνει στο
χωριό, έρχεται αντιμέτωπος με οιμωγές, κλάματα και κηδείες. Ο Βελουχιώτης και η
αντάρτικη ομάδα του αποφασίζουν αντίποινα. Το δεύτερο 10ήμερο του Ιουλίου,
εισβάλλουν στο αρχοντικό υπό την καθοδήγηση ενός πρώην εργάτη του Μαραθέα,
ονόματι Κωσταράς, και αιχμαλωτίζουν τον Νίκο μαζί με τον γιο του, Γιώργο
Μαραθέα, καθώς και τον επιστάτη Τράκα μαζί με τον δικό του γιο, Αλέκο Τράκα.
Αφότου έκαναν πλιάτσικο, έκαψαν το σπίτι και έπειτα ο Βελουχιώτης διατάζει τον
Κωσταρά να σφάξει τον Νίκο Μαραθέα μπροστά στα μάτια του γιου του με τη
χατζάρα. Αυτή η πρώτη πράξη του Βελουχιώτη χάριν του επαναστατικού αγώνα υπήρξε
συνάμα και η πιο εγκληματική. Στη συνέχεια, άφησαν φιμωμένο τον επιστάτη Τράκα
και απήγαγαν τα παιδιά, παίρνοντάς τα μαζί τους στα βουνά.
Δύο φωτογραφίες του μικρού Γιώργου Μαραθέα. Στην αριστερή ο
Μαραθέας σε ηλικία δύο ετών. Η δεξιά τραβήχτηκε το 1941. Από το περιοδικό
“Ντοκουμέντα” (1940-1949). Πηγή εικόνας: makeleio.gr
Το περιστατικό αυτό, κατά τον Χαριτόπουλο,
τελειώνει εδώ. Όμως, έπεται και συνέχεια στην τραγική αυτή ιστορία. Ο Νίκος
Μαραθέας εκτός από τον 14χρονο Γιώργο, είχε και σύζυγο και μια κόρη, τη μικρή
Ελένη Μαραθέα, οι οποίες εκείνον τον καιρό έμεναν στη Λαμία, επειδή η Ελένη
ήταν άρρωστη. Μόλις μαθεύτηκαν τα νέα, άλλοι στα τριγύρω χωριά ανακουφίστηκαν
που απεδόθη δικαιοσύνη, ενώ άλλοι τρομοκρατήθηκαν, όπως και τα εναπομείναντα
μέλη της οικογένειας. Η σύζυγος συγκλονίστηκε από τον χαμό του ανδρός της και
την απαγωγή του παιδιού της. Μια βδομάδα μετά στο σπίτι της στη Λαμία έλαβε
επιστολή με την οποία οι απαγωγείς την εκβίαζαν για λύτρα ύψους 100 εκατ.
δραχμών, αν ήθελε να ξαναδεί το παιδί της ζωντανό. Ένα δεύτερο σημείωμα, αυτή
τη φορά από τον μικρό Μαραθέα, διαβεβαίωνε τη μητέρα του ότι είναι καλά στην
υγεία του.
Βάσει της έρευνάς μου υπάρχουν δύο απόψεις επί του
θέματος. Ο Χαριτόπουλος υποστηρίζει ότι ο Βελουχιώτης ζητά μόνο να αποζημιωθούν
οι 11 οικογένειες που έπεσαν θύματα της σκληρότητας του Μαραθέα. Από την άλλη,
ο Κοσσιώρης κάνει λόγο για λύτρα προς ίδιον όφελος των δραστών, αλλά και
αποζημίωση των χωρικών, ενώ στο γράμμα ζητούσαν, επίσης, και την πλήρη απαλλαγή
από τα χρέη και αμνηστία των εργατών του Μαραθέα από το περιστατικό. Αυτό θα
γινόταν μέσω επίσημης υπεύθυνης δήλωσης σε εφημερίδα. Η μητέρα έκανε τα πάντα,
«κίνησε γη και ουρανό», ώστε ο γιος της να επιστρέψει σώος και αβλαβής. Προέβη
σε δημοσιεύσεις στο Ελεύθερο Βήμα, στον Ριζοσπάστη και στην Ειδοποίηση,
κάνοντας εκκλήσεις να λυπηθούν το παιδί. Παίρνει υπέρογκο ενυπόθηκο δάνειο για
να πληρώσει τα λύτρα, αντιμετωπίζοντας τη γραφειοκρατία της κατοχικής Ελλάδας,
ενώ έρχεται σε επικοινωνία και με τους κομμουνιστές των γύρω περιοχών, μέχρι
και με τον ΓΓ του ΚΚΕ, Γιώργο Σιάντο. Αυτός θα ξεκινήσει διερευνητικές
ανακρίσεις για να ανακαλύψει τους υπεύθυνους, χωρίς, όμως, κάποιο αποτέλεσμα.
Αντάρτες
του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ σε πορεία στην Πάρνηθα. Φωτογραφία από εκδήλωση και έκθεση στο
ΥΠΕΞ για τα 70 χρόνια από την κήρυξη πολέμου εναντίον της χώρας μας από τις
δυνάμεις του Άξονα. Πηγή εικόνας:el.wikipedia.org
Οι απαντήσεις που έλαβε η σύζυγος ποικίλουν:
κάποιοι υποστήριξαν ότι το παιδί δεν ήθελε να επιστρέψει πίσω, ενώ κάποιοι
φίλοι κομμουνιστές του Βελουχιώτη προσπαθούν να τον μεταπείσουν. Οι εαμικές
οργανώσεις (ΕΛΑΣ, ΕΛΔ) ξεκινούν να ανησυχούν. Οι Ηλίας Τσιριμώκος και Γιώργος
Καφαντάρης του ζητούν να απελευθερώσει τους εφήβους. Η κυβέρνηση Τσολάκογλου
και ο συμβολαιογράφος Ιατρίδης στην Αθήνα με τη σειρά τους ενέκριναν το δάνειο.
Εις μάτην όμως. Ένας απεσταλμένος του Σιάντου, ονόματι Γιαταγάνας, στέλνεται
για να τους βρει, αλλά το κακό είχε ήδη γίνει. Οι απαγωγείς δεν κράτησαν τον
λόγο τους.
Το πτώμα του μικρού Γιώργου Μαραθέα βρέθηκε σε
μια χαράδρα έξω από το χωριό Κολοκυθιά τρεις μήνες αργότερα, ξεκοιλιασμένο και
μαχαιρωμένο 36 φορές, φέροντας σημάδια σεξουαλικής κακοποίησης και
κακομεταχείρισης. Πάλι δύο απόψεις διατυπώνονται: οι μεν λένε ότι ο Βελουχιώτης
είχε δώσει εντολή να μην πειράξουν το παιδί και ότι πρέπει να κατηγορηθεί μόνο
το πρωτοπαλίκαρό του για το φονικό, ο «Αχιλλέας» (Αναστάσιος Ελευθερίου), ένας
«αδίστακτος, ακραίος, σαδίζων, άνθος του κακού», σύμφωνα με τον
Χαριτόπουλο. Οι δε ισχυρίζονται ότι ο Βελουχιώτης διέταξε τον μαρτυρικό θάνατο
του παιδιού και ότι ο ίδιος ήταν ο εκτελεστής, πάνω σε μια στιγμή μέθης και
οινοποσίας. Ο γιος του επιστάτη, Αλέκος Τράκας, υποστηρίζει την πρώτη εκδοχή,
ωστόσο, αυτή αμφισβητείται, επειδή απ’ ό,τι φαίνεται ο Τράκας υπήρξε
υποστηρικτής του αντάρτικου. Αργότερα, αφέθηκε ελεύθερος και έγινε δεκτός στη
Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ. Από την άλλη, στον Κοσσιώρη εντοπίζεται μια
αντίφαση, υποστηρίζοντας ότι ο γιος του επιστάτη είχε την ίδια μοίρα με τον
Μαραθέα, αν και επικαλείται στο βιβλίο του τα γραπτά ατόμου που «έζησε» κοντά
στον Άρη (βλ. τον αρχιμανδρίτη Γερμανό Δημάκο, γνωστό και ως «πατήρ-Ανυπόμονο»)
που επιβεβαιώνουν τον βίαιο, ευέξαπτο και ακόλαστο χαρακτήρα αυτού, μη
μπορώντας να ζήσει άλλο με τις τύψεις και τα ψέματα.
Φωτογραφία του Βελουχιώτη μαζί με αξιωματικούς του ΕΛΑΣ.
Πηγή εικόνας: wikiwand.com
Εν τέλει, το μόνο που μπορούμε να πούμε με
σιγουριά είναι ότι η υπόθεση Μαραθέα υπήρξε το πρώτο ρήγμα στη σχέση του
Βελουχιώτη με τις άλλες εαμικές οργανώσεις. Η απαγωγή ενός μικρού παιδιού, η
θανάτωση του πατέρα μπροστά στα μάτια του και η δύσκολη διαβίωση στα βουνά ήταν
από μόνα τους αρκετά αποτρόπαια. Φυσικά, ο Χαριτόπουλος, όπως και άλλοι
ιστορικοί, «καταπίνουν» τη συνέχεια της υπόθεσης και δεν επεκτείνονται
περαιτέρω στο τι συνέβη, προκειμένου να μη φθείρουν, δικαιολογημένα ή
αδικαιολόγητα, την εικόνα του Άρη Βελουχιώτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Χαριτόπουλος, Διονύσης (2009), Άρης: Ο Αρχηγός των Ατάκτων, Αθήνα:
Εκδ. Τόπος
Κοσσιώρης, Χρήστος Π. (2017), Υπόθεση Μαραθέα: Ένα από τα πιο φρικιαστικά
εγκλήματα του Άρη, Αθήνα: Εκδ. Ήλεκτρον, ειδική έκδοση για τον
Δημοκρατικό Τύπο Α.Ε.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός των πλείστων παραγώγων του
αρχαίου ρήματος κείρω (κόβω, τεμαχίζω) που χρησιμοποιούμε στην καθομιλουμένη.
Συνεχίζοντας την περιπλάνησή με στόχο ομόρριζα, παράγωγα και σύνθετα του κείρω, μένει κανείς έκπληκτος από την
ευρύτητα και την έκταση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι το πρώτο ελληνικό νόμισμα
κόπηκε τον8ο αι. π.Χ. στην Αίγινα που
ήταν τότε μεγάλο εμπορικό κέντρο. Το έκοψε ο Φείδων, βασιλιάς του Άργους που
κυριαρχούσε εκείνη την εποχή στις πόλεις Επίδαυρο, Σικυώνα, κλεωνές, Αίγινα,
Κόρινθο, Τροιζήνα, κ.α. Ονομάστηκε Φειδώνειο και απεικόνιζε μία θαλάσσια χελώνα. Κάποιοι
άλλοι υποστηρίζουν ότι η πρώτη κοπή ελληνικών νομισμάτων πραγματοποιήθηκε τον 6ο
π.Χ. αι. και πάλι στην Αίγινα. Όπως και να‘χει, η ανταλλακτική οικονομία ή ο αντιπραγματισμός όριζε μέχρι τότε την
ανταλλαγή των προϊόντων δίχως τη διαμεσολάβηση του χρήματος. Αυτός ο τρόπος
εμπορίου, είχε πολλά μειονεκτήματα όπως π.χ.η δυσκολία εξίσωσης της αξίας των αγαθών, η δυσκολία επίσπευσης της
αγοραπωλησίας, η αναβολή της ανταλλαγής και η εξεύρεσηαναγκαίων προϊόντων που επιθυμούσαν να
αγοράσουν οι ενδιαφερόμενοι.Έτσι,
δημιουργήθηκε η ανάγκη, όπως αναφέρει και ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του, οι άνθρωποι να δίδουν και να
λαμβάνουν αμοιβαία για τις συναλλαγές τους ένα πράγμα, κοινής όμως ανάγκης στη
ζωή, όπως ο άργυρος και ο σίδηρος. Τα κομμένα νομίσματα τα ονομάζουμε κέρματα.
Η λέξη κέρμα(τεμάχιο, μικρό κομμάτι), προέρχεται
από το αρχαίο «κείρω». Ο κερματισμός
είναι ο διαμελισμός, το κόψιμο σεμικρότερα επιμέρους κομμάτια και κατακερματίζω
σημαίνει μεταφορικά διαλύω, κομματιάζω.
Η ΛΕΞΗ
Κορόϊδο, το
Η λέξη κορόϊδο είναι σύνθετη και προέρχεται από το θηλ.
ουσιαστικό κουρά (κόβω, αρχ. κείρω) και από το ουδ. ουσιαστικό γίδι. Τα κουρόγιδα ήκουράδια είναι τα πρόβατα επειδή τα
κουρεύουμε για να πάρουμε το μαλλί τους. Αρχικώς, κορόϊδο ονομαζόταν η διαπομπευμένη γυναίκα.
Μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες, σε κλειστές και απομονωμένες περιοχές της
χώρας μας, το κούρεμα των γυναικών μαρτυρούσε την τιμωρία που υφίστατο από τον
περίγυρό της μία γυναίκα που έχασε την ηθική της. Σήμερα, την απευθύνουμε σ’
αυτόν που έγινε αντικείμενο χλευασμού, σε αυτόν που εξαπατήθηκε κι έπεσε θύμα
εκμετάλλευσης. Φράσεις όπως «στην υγεία του κορόϊδου», «σ’ έπιασαν κορόϊδο»,
«κάνω το κορόϊδο», είναι συχνές στο καθημερινό μας λεξιλόγιο.
Επιπλέον η λέξη κουρεὺς
σημαίνει κυριολεκτικά «ο κόπτων την κόμην και την γενειάδα των ανδρών» καιπροέρχεται από το αρχαίο ρήμα κείρω.Αξίζει εδώ να σημειώσουμε τη διαφορά του κουρέα από τον κομμωτή. Ο
κουρέας κόβει τα μαλλιά ενώ ο κομμωτής τα περιποιείται και τα καλλωπίζει. Η
λέξη κόμμωση προέρχεται από το αρχαίο κομμώ
και κομώκαι προσδιόριζε την ιέρεια που φρόντιζε το
άγαλμα της Αθηνάς στην Ακρόπολη. Αργότερα προσέλαβε τη σημασία του «φροντίζω –
περιποιούμαι» με σημασιολογική επίδραση του ουσιαστικού «κόμη» (μαλλιά).
(Δημοσιεύθηκε
στην εφημερίδα ΠΡΩΙΝΗ, Δευτέρα 7/2/22
