ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ

 Δέν εἶναι ἡ μανιώδης ἀναζήτηση, ἐκείνη ἡ ἀθώα καί ὡραία τῶν ρομαντικῶν μου χρόνων, πού πολλές φορές μέ κάνει ξινή ἀπέναντι σέ ὅλους καί σέ ὅλα. 

Εἶναι ἡ κουραστική ἀμφισβήτηση γιά τά πάντα ἀκόμη καί γιά τούς ἴδιους τούς ἀμφισβητίες ἐπειδή πρέπει νά ψάξω καί νά καταλάβω τό ποιόν, τό μέγεθος καί τήν αἰτία τῆς ἀμφισβήτησης. Σ’ αὐτή τήν ἐποχή βρίσκομαι. Ἀμφισβητῶ ἀκόμη καί τόν ἀγαπημένο μου Ἕκο κι ἄς ἔχει ἀφήσει στεγανά - καί πέρα πάσης ἀμφιβολίας καί ἀμφισβήτησης - δείγματα γραφῆς.
Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν ἀλλάζει κι ἄς διαφωνεῖ ὁ Σοπενάουερ. Ὁ χαρακτῆρας σφυρηλατεῖται στό ἀμόνι τῆς πείρας. Οἱ ἐμπειρίες του τόν μεγαλώνουν ἤ τόν μικραίνουν. Ἄλλος πέφτει ἀπ’ τήν ἀρετή κι ἄλλος ἀνεβαίνει ἀπό τήν ἁμαρτία. Κι ὅταν λυγίζει ἀπό ἕνα τραγικό συμβάν, ὅταν λιποψυχεῖ μέσα στό πένθος του, δέν ξέρει κανείς, οὔτε κι ὁ ἴδιος (παρ’ ὅλο πού ἐκείνη τή στιγμή δέν ξέρει ὅτι δέν τό ξέρει ἐξ αἰτίας αὐτοῦ πού πιστεύει ὅτι ξέρει) , ἄν θά πέσει ἤ θ’ ἀνυψωθεῖ..
Κι αὐτός ὁ χαρακτῆρας, αὐτός ὁ ἥρωας πού ξύπνησε ἕνα πρωί νικητής ἀφοῦ κατάφερε νά νικήσει τόν παλιό του ἑαυτό, ἔχει ἀποδείξει – ἐνάντια στά θέσφατα τοῦ Καντ, τοῦ Σέλινγκ, τοῦ Χέγκελ – κάτι σπουδαῖο : ἡ ψυχή ὅταν τό θέλει, καταφέρνει νά δεῖ τό καλό καί τό κακό καί νά ἐπιλέξει ἐλεύθερα καί κάθε συνειδητή ἐπιλογή νά τήν ξεχρεώσει μέ τό ἀνάλογο κόστος. Κι ὅταν ξεχρεώσει, τότε ξέρει !
Ἀλλά κι αὐτό, δέν τό θέτω ὥς ἀρχέγονη ἀλήθεια ἐπειδή σκέπει ἀκόμη ὑπό τήν ἐπιτήρηση τῆς ἀμφισβήτησης…