ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΦΛΕΒΕΣ - Μιάστωρ

 

 

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΦΛΕΒΕΣ

Πριν από χίλια περίπου χρόνια δημιουργήθηκε το σπάνιο και πολυσυλλεκτικό λεξικό του Σουίδα ή Σούδα που περιλαμβάνει λέξεις (ανάμεσά τους σπάνιες και άγνωστες σήμερα), φράσεις και εκφράσεις λογοτεχνικές και πολύτιμες. Ο συγγραφέας του  άντλησε  τη γνώση από προγενέστερες λεξικογραφικές πηγές της κλασικής περιόδου μέχρι και τον 10ο αιώνα που έζησε ο ίδιος  προσφέροντάς μας 30.000 λήμματα, πολλά από τα οποία περιέχουν στοιχεία από πηγές που διαφορετικά θα είχαν χαθεί στον καιρό μας.

Το λεξικό του είναι ένα από τα πολυτιμότερα έγγραφα για την ελληνική φιλολογία, τη γραμματική και τη λογοτεχνική ιστορία.

Η ΛΕΞΗ

Μιάστωρ - του μιάστορος

Τη λέξη σήμερα  τη συναντάμε σπάνια σε γραπτά κείμενα και σπανιότερα στον προφορικό λόγο. Προέρχεται από το ρήμα «μιαίνω» που σημαίνει «ρυπαίνω», «κηλιδώνω», «χραίνω», «επιδρώ βλαπτικά από ηθική και πνευματική άποψη».

Ο μιάστωρ ή μιάστορας, έχει την έννοια του άθλιου, αυτού που μιαίνει κάτι ή κάποιον, όπως λέει ο Σουίδας. Αν και η λέξη έχει πέσει σε αχρησία, ωστόσο παράγωγα του  «μιαίνω» όπως  μίασμα (=μόλυσμα), μιαρός (=βέβηλος, μολυσμένος) κ.α. ακούγονται συχνά. Αέναη και αΐδιος η ελληνική γλώσσα, προσφέρει τις λέξεις της στον δυτικό πολιτισμό. Στη γαλλική , αγγλική, γερμανική, ιταλική και ισπανική γλώσσα η λέξη «μίασμα» προφέρεται και σημαίνει ό,τι και στην ελληνική.

Σε μία από τις πολυάριθμες αναζητήσεις μου για τη λέξη <μιάστωρ> διαβάζω το εξής :

Υπάρχει ένα ενδιαφέρον είδος εντόμου με την ονομασία Miastor που παρουσιάζει μια ασυνήθιστη μέθοδο αναπαραγωγής που καλείται paedogenesis (παιδογονία) : οι μεγάλες προνύμφες παράγουν μικρότερες προνύμφες - θυγατέρες που παραμένουν μέσα στη μητέρα - προνύμφη, τρέφονται από αυτήν και τελικά την καταναλώνουν. Στη συνέχεια, οι προνύμφες - κόρες διαφεύγουν από το πτώμα της μητέρας τους και μπορούν να αναπαραχθούν με παρόμοιο τρόπο για αρκετές γενιές.

Ο Σουίδας στη λέξη μιάστορας δίνει μόνο μία εξήγηση : φονέας!

Ευχαριστώ για την ανάγνωση.

Ηρώ Καραμανλή

Πηγές :

ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΪΔΑ ή ΣΟΥΔΑ

ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ – ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΤΑ ΡΗΜΑΤΑ –ΟΜΑΛΑ ΚΑΙ ΑΝΩΜΑΛΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ – ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΝ. ΒΛΑΧΟΥ

(Δημοσίευση στην εφημερίδα ΠΡΩΙΝΗ, Δευτέρα 28/6/21)